Գործնական քերականություն

1․ Հոմանիշների հինգ զույգ առանձնացրո՛ւ:

Ընչազուրկ, հերսոտ, ընչաքաղց, ընթացիկ, սրընթաց, անընկճելի, արագընթաց, անկոտրում, դյուրաթեք, դյուցազնական, դյուրաբեկ, ճկուն, աղքատ, հերոսական:

Ընչազուրկ-աղքատ։

Ընթացիք-սրընթաց։

Անընկճելի-դյուրաբեկ։

Հերոսական-դյուցազնական։

2. Կետերր փոխարինի՛ր փակագծում տրված այնպիսի հոմանիշով,որ տեքստի ոճն ավելի վերամբարձ դառնա:
Հին Բաբելոնի հարստությունն ու պերճությունը դեպի իրենց էին հրապուրում (ձգում, հրապուրում, քաշում) ճամփորդներին: Նրանք գալիս էին իրենց աչքերով տեսնելու քաղաքի սքանչելի (զարմանալի, զարմանահրաշ, սքանչելի, հիանալի) պարիսպները, որոնց վրայով մի քանի կառք կարող էր կողք-կողքի ընթանալ: Սակայն ճամփորդներին ամենից ավելի դյությում (գրավում, դյութում, ձգում, հրապուրում) էր Նաբուգոդոնոսոր թագավորի հիասքանչ (հիասքանչ, չքնաղ, հրաշազեղ, չքնաղագեղ) պալատը: Պալատի կողքին վեր էր խոյանում (բարձրանում էր, վեր էր խոյանում) ապշեցուցիչ մի կերտվածք (կառույց, կառուցվածք, կերտվածք, շինվածք)` կախովի այգիները: Թագավորը դրանք գոյություն էր կոչել (ստեղծել էր, շինել էր, գոյության էր կոչել) իր սիրելի կնոջ համար: Թագուհին մեդացի էր` իր հայրենիքի անտառոտ (կանաչ, զմրուխտ, անտառոտ) լեռներին ու անտառներին սովոր: տոթակեզ (շոգ, տոթ, տոթակեզ) ու անտառազուրկ Բաբելոնում կարոտում Էր Մեդիայի լեռնային անտառների հովին (զեփյուռին, հովին, քամուն) ու ստվերին: Կնոջ վիշտը (տխրությունը, թախիծը, վիշտը) փարատելու (պակասեցնելու, նվազեցնելու, փարատելու) համար Նաբուգոդոնոսորը որոշեց նրան կարծես լեռներից բերված ամբողջ մի օազիս ընծայել (պարգևել, ընծայել, նվիրել): Եվ կամարակապ չորս հարկերից բաղկացած լայն աշտարակի վրա ստեղծվեցին աշխարհահռչակ (հայտնի, աշխարհահռչակ, ծանոթ) կախովի պարտեզները: Հասարակ հողածինների  (մահկանացուների, հողածինների, մարդկանց) համար պարտեզներն անմատչելի էին. չէ՞որ դրանք արքայական (թագավորական, արքայական) պալատի բարձր պարիսպների ետևում էին, իսկ մուտքը պահպանում էր սաչսափազդու (ահարկու, սարսափելի, ահավոր, սարսափազդու) պահակախումբը: Այդպիսի պարտեզներ ամբողջ աշխարհում ոչ մի տեղ չեն եղել, դրանք հրաշալի (շատ լավ, հիանալի, հրաշալի) էին մտածված և հեքիաթային գեղեցկություն (սիրունություն, գեղեցկություն) ունեին, իզուր չէ, որ աշխարհի յոթ հրաշալիքների շարքում էին:

3․ Տրված դարձվածքներով նախադասություններ կազմի՛ր:

Մտքի ծովն ընկնել, լեզուն փակ պահել, հինգ մատի պես գիտենալ, թևերը ծալած նստել, էժան պրծնել, արցունքները կուլ տալ:

Իմ ընկերը մտքի ծովն էր ընկել, որ բան չէր լսում։

Դասատուն այնքան էր զարմացել մի աշակերտի գիտելիքներից, որ լեզուն փակ էր պահել։

Ես այս այգին իմ հինգ մատի պես գիտեմ։

Ես բան չունեի անելու և թևերը ծալած նստել էի։

Մի օր իմ մայրիկը գնահատականերս էր նայում, փարկ աստծո էժան պրծա։

Ես մի օր լացում էի, բայց հիշեցի, որ վաղը շաբաթ է և արցունքներս կուլ տվեցի։

4. Տրված խմբերի գոյականները հոգնակի դարձրու և բացատրի՛ր օրինաչափությունը:

Ա Ուժ, տարր, ծով, նավ, կույտ, բերդ, շենք:

Ուժ-ուժեր, ծով-ծովեր, նավ-նավեր, կույտ-կույտեր, բերդ-բերդեր, շենք-շենքեր։

Ա խմբի բառերն հոգնակի դարձնելիս նրանք վերջանում են եր-ով։

Բ. ճանապարհ, գաղտնիք, հրաշք, մեքենա, շրջան, շինություն, նավահանգիստ:

Ճանապարհ-ճանապարհներ, գաղտնքիք-գաղտնիքներ, հրաշք-հրաշքներ, մեքենա-մեքենաներ, շրջան-շրջաներ, շինություն-շինություններ, նավահանգիստ-նավահանգստներ։

Բ խմբի բառերն հոգնակի դարձնելիս նրանք վերջանում են ներ-ով։

Գ. Գառ, դուռ, մատ, մուկ, թոռ, ձուկ, լեռ, բեռ:

Գառ-գառեր, դուռ-դռներ, մուկ-մկներ, թոռ-թոռիկներ, ձուկ-ձկներ, լեռ-լեռներ, բեռ-բեռեր։

Գ խմբի բառերն հոգնակի դարձնելիս նրանք վերջանում են համ եր-ով համել ներ-ով։

Դ. Աստղ, արկղ, վագր, անգղ, սանր:

Աստղ-աստղեր, արկղ-արկղեր, վագր-վագրեր, անգղ-անգղեր, սանր-սանրեր։

Դ խմբի գոյակաները վերջանում էին ղ կամ տառերով։

Ե. Ծովածոց, սուզանավ, դաշտավայր, շնագայլ, հեռագիր, լրագիր:

Ծովածոց-ծովացոցեր, սուզանավ-սուզանավեր, դաշտավայր-դաշտավայրեր, շնագայլ-շնագայլեր, հեռագիր-հեռագրներ, լրագիր-լրագրներ։

Ե խմբի բառերն հոգնակի դարձնելիս նրանք վերջանում են եր-ով բացի այն գոյականներից, որոնք վերջանում էին գիր-ով։

Զ. Քարտաշ, գրագիր, լեռնագործ, բեռնակիր:

Քարտաշ-քարտաշեր, գրագիր-գրագրներ, լեռնագործ-լեռնագործեր, բեռնակիր-բեռնակրներ։

Զ խմբի գոյականները հոգնակի դարձնելիս Զ խմբի կես գոյականները եր-ով են վերջանում, իսկ մյուս կեսը ներ-ով։
է. Մարդ, կին:

Մարդ-մարդիկ, կին-կանայք։

Է խմբի գոյականները հոգնակի դարձնելիս ոչ եր-ով են վերջանում ոչ էլ ներ-ով։

5.Բառերը, քանի ձևով հնարավոր է, վերադասավորի´ր, որ ամեն անգամ մի բան կարևորվի:

Կենսաբանների փորձերից ձանձրացած դելֆինները հացադուլ են հայտարարում:

Ձանձրացած դելֆինները կենսաբանների փորձերից հացադուլ են հայտարարում։
Դելֆինները բաց ակվարիումից դանդաղ լողում էին դեպի ազատություն:

Բաց ակվարիումից դեպի ազատություն դանդաղ լողում էին դելֆինները։
Գերմանացի մի կոնստրուկտոր մթության մեջ տեսնող և հաչող արհեստական շուն է պատրաստել:

Հաչող արհեստական շուն է պատրաստել մթության մեջ տեսնող մի գերմանացի կոնստուկտոր։
Շոտլանդիայի և Նորվեգիսւյի բնակիչները «ծովատառեխի անձրևի» բազմիցս ականատես են եղել:

«Ծովատառեխի անձրևի» բազմիցս ականատես են եղել Շոտլանդիայի և Նորվեգիայի բնակիչները

Հնդկաստանի բնակիչները ութ հարյուր լեզվով ու բարբառով են խոսում:

Ութ հարյուր լեզվով ու բարբառով են խոսում հնդկաստանի բնակիչները։

Օձի թույնը բժշկության մեջ շատ արժեքավոր է:

Բժշկության մեջ օձիցթույնը շատ արժեքավոր է։
Ծայրին փոքրիկ լամպ ունեցող ինքնահոսներ են թողարկվում Ճապոնիայում:

Ճապոնիայում թողարկվում են Ծայրին փոքրիկ լամպ ունեցող ինքնահոսներ։

6.Նախադասությունների մեջ շարադասության (բառերի դասավորության) սխալ կա, ուղղի՛ր:

Բարձր ու երկարաձիգ գորտն սկսեց կռկռալ:
Աղմուկի միջից հուսահատ մեզ էին հասնում օգնության կանչերը: Հայտնվեցին միանգամայն յուրահատուկ իրիկնային ձայները` ռիթմիկ գվվոց ու բարձր, բեկբեկուն մռնչյուն:
Քարացած նայում էր իրիկնային տերևների ու թփերի տարուբերումին, կարծես առաջին անգամ էր տեսնում:
Արահետը ոչ թե գնում էր դեպի գյուղը ուղիղ գծով, այլ շարունակ ծառերի մեջ գալարվելով:
Սա հսկայի այն կոշիկն է, որը հաղթեց դևերին ու հետ բերեց աղջկան:
Տեսանք ավտոբուսի այն վարորդին, որով եկել էինք:

Բարձր ու երկարաձիգ գորտն սկսեց կռկռալ:

Աղմուկի միջից հուսահատ մեզ էին հասնում օգնության կանչերը:

Հայտնվեցին միանգամայն յուրահատուկ իրիկնային ձայները` ռիթմիկ գվվոց ու բարձր, բեկբեկուն մռնչյուն:

Քարացած նայում էր իրիկնային տերևների ու թփերի տարուբերումին, կարծես առաջին անգամ էր տեսնում:

Սա հսկայի այն կոշիկն է, որը հաղթեց դևերին ու հետ բերեց աղջկան:

Տեսանք ավտոբուսի այն վարորդին, որով եկել էինք: